ระบบประปาหมู่บ้าน เป็นระบบที่จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการน้ำสะอาดแก่ชุมชนหรือหมู่บ้าน โดยนำแหล่งน้ำธรรมชาติมาผ่านกระบวนการกรองและบำบัดให้ได้มาตรฐาน ก่อนจ่ายน้ำให้กับสมาชิกในหมู่บ้านใช้งานในกิจกรรมต่างๆ เช่น อุปโภคบริโภค เกษตรกรรม หรือการใช้น้ำในครัวเรือน
องค์ประกอบของระบบประปาหมู่บ้าน
-
แหล่งน้ำ (Source of Water)
แหล่งน้ำที่ใช้ในระบบประปาหมู่บ้านอาจมาจากแหล่งน้ำผิวดิน เช่น แม่น้ำ ลำธาร หรือแหล่งน้ำใต้ดิน เช่น น้ำบาดาล ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความพร้อมของแหล่งน้ำในพื้นที่- น้ำผิวดิน: มักใช้ในพื้นที่ที่มีน้ำจากแม่น้ำหรือลำธารอยู่ใกล้
- น้ำบาดาล: ใช้ในพื้นที่ที่ขาดแคลนน้ำผิวดิน โดยมีการเจาะบ่อบาดาลเพื่อนำน้ำขึ้นมาใช้
-
ระบบสูบน้ำ (Pumping System)
ทำหน้าที่สูบน้ำจากแหล่งน้ำเข้าสู่ระบบบำบัดและจ่ายน้ำ น้ำที่ได้จากแหล่งน้ำจะถูกสูบไปยังถังเก็บหรือระบบกรองเพื่อนำไปใช้ในกระบวนการบำบัดน้ำต่อไป -
ถังเก็บน้ำ (Storage Tank)
ถังเก็บน้ำมีหน้าที่เก็บสำรองน้ำไว้ใช้เมื่อมีความต้องการน้ำมาก หรือในกรณีที่แหล่งน้ำไม่สามารถผลิตน้ำได้อย่างต่อเนื่อง เช่น ในฤดูแล้ง น้ำจะถูกจ่ายจากถังเก็บนี้ไปยังบ้านเรือนในหมู่บ้าน -
ระบบบำบัดน้ำ (Water Treatment System)
เพื่อให้น้ำมีคุณภาพที่เหมาะสมสำหรับการบริโภค น้ำจากแหล่งน้ำจะถูกบำบัดและกรองในระบบบำบัด เช่น:- การตกตะกอน: เพื่อแยกตะกอนขนาดใหญ่และสิ่งสกปรกออกจากน้ำ
- การกรอง: น้ำจะถูกกรองผ่านทรายและถ่านเพื่อกรองสิ่งสกปรกและจุลินทรีย์ที่อาจเป็นอันตราย
- การฆ่าเชื้อโรค: มักใช้น้ำยาคลอรีนเพื่อฆ่าเชื้อโรคและแบคทีเรียในน้ำก่อนจ่ายให้ประชาชนใช้
-
ระบบท่อส่งน้ำ (Distribution System)
ระบบท่อมีหน้าที่นำส่งน้ำสะอาดจากถังเก็บน้ำหรือระบบบำบัดไปยังบ้านเรือนและสถานที่ต่างๆ ภายในหมู่บ้าน ท่อส่งน้ำจะต้องได้รับการดูแลรักษาเป็นอย่างดี เพื่อป้องกันการรั่วไหลและการปนเปื้อนในกระบวนการจ่ายน้ำ