การหาน้ำใต้ดินเป็นกระบวนการสำคัญในการระบุตำแหน่งแหล่งน้ำบาดาลที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ โดยการหาน้ำใต้ดินมีวิธีการและเทคนิคหลากหลาย ดังนี้:
1. การสำรวจภูมิประเทศ (Surface Observation)
- เป็นการสังเกตลักษณะภูมิประเทศธรรมชาติ เช่น ที่ลุ่มน้ำ ทุ่งหญ้า หรือที่ที่มีความชุ่มชื้น หรือพืชพรรณเขียวชอุ่ม ซึ่งอาจบ่งบอกถึงการมีแหล่งน้ำใต้ดิน
- บริเวณที่ดินมีการยุบตัวหรือดินแตก อาจเป็นสัญญาณของการมีชั้นน้ำบาดาลใกล้ผิวดิน
2. การสำรวจด้วยธรณีฟิสิกส์ (Geophysical Survey)
- ใช้เครื่องมือในการตรวจวัดค่าต่างๆ เช่น คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า คลื่นสั่นสะเทือน หรือค่าความนำไฟฟ้าของดิน เพื่อประเมินความหนาแน่นของดิน หิน และชั้นน้ำใต้ดิน
- วิธีนี้สามารถให้ข้อมูลที่แม่นยำมากขึ้น โดยการวัดค่าจากผิวดินเพื่อคาดคะเนตำแหน่งและความลึกของแหล่งน้ำใต้ดิน
3. การวัดความต้านทานไฟฟ้า (Electrical Resistivity Method)
- เป็นเทคนิคที่ใช้เครื่องวัดความต้านทานไฟฟ้าของดิน หิน และชั้นน้ำใต้ดิน เพื่อตรวจสอบว่ามีน้ำอยู่ที่ความลึกเท่าใด
- โดยเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านดินที่มีน้ำ ความต้านทานไฟฟ้าจะต่ำ ซึ่งสามารถนำข้อมูลนี้ไปวิเคราะห์ว่ามีชั้นน้ำอยู่ที่ใด
4. การวัดค่าความโน้มถ่วง (Gravimetric Method)
- วิธีนี้ใช้การวัดการเปลี่ยนแปลงของแรงโน้มถ่วงของโลกเพื่อตรวจสอบชั้นหินและน้ำใต้ดิน โดยพื้นที่ที่มีน้ำใต้ดินอาจมีการเปลี่ยนแปลงในค่าความโน้มถ่วงเล็กน้อย
- เป็นวิธีที่เหมาะสำหรับการสำรวจพื้นที่กว้าง
5. การใช้ดาวเทียมและภาพถ่ายทางอากาศ (Satellite and Aerial Photography)
- ใช้ข้อมูลจากภาพถ่ายดาวเทียมหรือโดรนเพื่อตรวจสอบลักษณะภูมิประเทศและตรวจจับการสะสมของน้ำใต้ดิน
- การวิเคราะห์ข้อมูลจากอากาศสามารถช่วยในการระบุตำแหน่งที่น่าสนใจสำหรับการสำรวจน้ำบาดาลเพิ่มเติม
6. การสำรวจน้ำใต้ดินด้วยวิธีการเจาะสำรวจ (Exploratory Drilling)
- หลังจากใช้วิธีการต่างๆ ในการหาตำแหน่งที่น่าจะมีน้ำใต้ดิน การเจาะสำรวจเป็นวิธีที่สามารถยืนยันว่ามีน้ำจริงหรือไม่
- เจาะสำรวจสามารถทำให้ได้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความลึกและปริมาณของน้ำบาดาล
7. การสำรวจด้วยคลื่นเสียง (Seismic Survey)
- ใช้การส่งคลื่นเสียงลงไปในดินและวัดการสะท้อนของคลื่นเพื่อหาชั้นน้ำบาดาล
- สามารถใช้เพื่อวิเคราะห์ชั้นหินและชั้นน้ำใต้ดินที่มีความลึกได้อย่างแม่นยำ
8. การสำรวจด้วยวิธีน้ำแร่วัด (Dowsing)
- เป็นวิธีการดั้งเดิมที่ใช้เครื่องมือเช่น กิ่งไม้หรือแท่งเหล็กในการหาตำแหน่งของน้ำใต้ดิน
- แม้ว่าวิธีนี้จะไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับมากนัก แต่ยังคงถูกใช้ในบางพื้นที่ตามความเชื่อและประสบการณ์ท้องถิ่น
การเลือกใช้วิธีการใดในการหาน้ำใต้ดินขึ้นอยู่กับงบประมาณ พื้นที่ และความต้องการความแม่นยำในผลลัพธ์
